17 augustus 2023
Meer dan 19.000 kinderen uit Oekraïne zijn door de oorlog van hun ouders gescheiden en door het Russische leger naar Rusland gebracht. Volgens Serhii Lukashov, de directeur van SOS Kinderdorpen in Oekraïne, is dit een oorlogsmisdaad en een vorm van genocide.
SOS Kinderdorpen is één van de drie kinderontwikkelingsorganisaties die actief zijn in Oekraïne en alles op alles zetten om deze kinderen terug te brengen. “En dat is een grote en erg moeilijke taak”, benadrukt Serhii. Tot nu toe zijn 385 kinderen die werden gedeporteerd, teruggekeerd naar Oekraïne. Hiervan zijn er 84 door SOS Kinderdorpen en hun directe samenwerkingspartners geholpen.
Zo werden tienduizenden Oekraïense kinderen naar Rusland gebracht
Tijdens de oorlog in Oekraïne zijn kinderen op verschillende manieren van hun ouders gescheiden. Serhii zegt: “In het begin werden veel kinderen en jongeren gescheiden van hun families door het snel oprukkende Russische leger. Velen bevonden zich plotseling alleen, zonder familie, in bezet gebied. Deze kinderen werden vaak naar Rusland gebracht. Nu gaan de Russen actiever te werk en bieden zij vooral kwetsbare families aan om hun kinderen voor een paar weken mee te nemen naar een vakantiekamp. De kinderen komen nooit meer terug naar Oekraïne. Het gebeurt ook dat ouders die op de vlucht zijn gearresteerd worden bij de grens en hun kinderen vastgehouden worden.’’
Oekraïense kinderen terug naar huis
In Rusland worden de kinderen ondergebracht in tehuizen, ziekenhuizen of pleeggezinnen. Velen krijgen al na korte tijd een Russisch paspoort. “De kinderen vertellen ons over heropvoeding en hersenspoeling: ze krijgen te horen dat hun ouders en Oekraïne hen hebben verstoten. En dat ze problemen krijgen met de wet als ze teruggaan. Sommige kinderen worden met grote beloften gelokt, anderen worden onder druk gezet.”
Vaak zijn het de kinderen zelf, vooral tieners, die hulp zoeken via sociale media en contact opnemen met SOS Kinderdorpen. Soms zijn het de ouders of families uit de bezette gebieden die hulp vragen. “Alleen de ouders hebben de mogelijkheid om hun kinderen terug te krijgen. SOS Kinderdorpen ondersteunt hen financieel en helpt bij het opstellen van plannen en argumenten voor de autoriteiten en grensovergangen.’’
Ondersteuning na familiehereniging
Zelfs als het lukt om de kinderen terug te brengen, zijn de problemen vaak nog niet voorbij. “Sommige kinderen hebben maandenlang les gehad op Russische scholen en zijn blootgesteld aan propaganda, dat laat sporen na. Ze zijn verward en vertonen vaak afwijkend gedrag”, zegt Serhii. SOS Kinderdorpen traint daarom maatschappelijk werkers en psychologen, zodat ze de teruggekeerde kinderen en hun families gericht kunnen ondersteunen.
Serhii is er zeker van dat het lot van de kinderen de volgende generatie zal bezighouden. Hij zegt: “Ook als de oorlog voorbij is, zullen we naar vermiste Oekraïense kinderen en jongeren zoeken in Rusland. Of ze willen terugkeren, is aan hen, maar ze hebben er absoluut recht op!’’
Meer nieuws lezen? Bekijk ons nieuwsoverzicht.
